Nga moda deri tek pandjeshmëria e të kërkuarit falje

Nga moda deri tek pandjeshmëria e të kërkuarit falje

A jeni përpjekur ndonjëherë të kërkoni në Internet frazën “Kërkoj falje”?
Në italisht ka 1.590.000 referime në lidhje me fjalën “falje”, ndërmjet të cilave: Kisha katolike kërkon falje për viktimat e klerikëve pedofilë, Guineth Paltrou kërkon falje nga aktivistët për të drejtat e kafshëve, sepse veshi një gunë për një reklamë, Kisha Anglikane kërkon falje nga Darvini për reagimin e saj fillestar armiqësor për teoritë e tij, gazetari Xhianpiero Mugini kërkon falje dhe merr mbrapsht të gjitha sa tha për Aleks del Pieron, Shteti i Virxhinias, kërkon falje për punën, Ronaldo kërkon falje por delkaron se nuk është gay, Kalaxhe i Milan merr mbrapsht shpërthimin kundër arbitrit dhe kërkon falje, Warner Bros kërkon falje nga miqtë e Harry Poter sepse e vonoi filmin e fundit, Apple kërkon falje nga klientët e saj për servisin e keq, një i ri italian prishës qetësie ërkon falje nga një emigrant kinez, pasi e rrahu; qeveria kanadeze kërkon publikisht falje nga Inuitët për keqtrajtimin që patën të paktën 150.000 fëmijë; qeveria e Australisë kërkon falje analoge nga Avoriginet, Ram Emanuel, shefi i ardhshëm i personelit në kabinetit e Barak Obamës kërkon falje për komentet antiarabe që bëri babai i tij, Benxhamin, Fiati kërkon falje nga Pekini për reklamën e Lancia Delta në Tibet...
Përderisa këto 1.5 milionë referime të kërkimit të “faljes” në Internet përfshihen edha ato që u bënë në vitet e kaluara, le të kujtojmë se Berluskoni kishte kërkuar falje nga bashkëshortja e tij Veronika, sepse flertonte me gra të tjera. Papa Benedikti i VI kishte kërkuar falje nga Muhameti, Gjon Pali II kishte kërkuar falje nga Galileu (dhe kështu Toka gjithë gëzim filloi përsëri të rrotullohejrreth diellit).
Por lajmi më i ri është si më poshtë: në një intervistë në rrjetin televiziv ABC, Xhorxh Bush kërkoi falje nga populli amerikan, sepse filloi pa arsye luftën në Irak (në të cilën janë vrarë më tepër se 4.000 ushtarë amerikanë, qindra ushtarë të aleatëve, qindra mijëra irakenë dhe të tjerë civilë, pa përfshirë këtu edhe të plagosurit.). Kërkoi falje për këtë therrtore, sepse u ndërgjegjësua se terroristët nuk ishin atje dhe se Sadam Huseini nuk kishte armë bërthamore.
Ishte gabim i “inteligjecës” (të mos përkthehet si “gjenialitet”).
Nuk e kam kuptuar nëse kjo moda e të kërkuarit falje shenjon kthimin në përulësinë kristiane, ose thjesht përbën pandjeshmëri: bën diçka që nuk do të duhej të kishe bërë dhe pastaj kërkon falje dhe lan duart.
Më kujton anekdodën e vjetër me kauboin që ecën me kalin nëpër livadh dhe papritur dëgjon një zë t’i thotë që të shkojë në Amblein. Kur arrin atje zëri i thotë që të hyjë në Salon (pijetore) dhe të luajë të gjitha paratë r tij në ruletë, vetëm në numrin pesë (5). Duke ngurruar, por edhe i magjepsur nga ky zë qiellor, kauboi bindet. Topthi ndalon në numrin 18 dhe zëri i pëshpërit: “Më faj, humbëm”.
Por ka edhe më keq. Disa njerëz janë kaq të pamëshirshëm e të këqinj saqë nuk thonë asnjëherë “më fal”! Jetojmë në një periudhë ç’njerëzimi. Persona kundër të cilëve kryhen hetime për mashtrim shkojnë krejt të qetë në qendra nate dhe restorante të modës apo dalin në televizot dhe shpërndajnë autografe. Ata që kanë shkatërrua ekonomikisht qindra familje vazhdojnë të qarkullojnë të pashqetësuar me avionin e tyre privat, ata që janë zgjedhur me mjete të tjera në një post ku askush nuk i do, vazhdojnë të mos e lëshojnë karrigen që përfituan dhe kujdesen përditë për mjekrat e tyre për të treguarfytyrën e tyre në TV. Pastaj janë edhe ata që historikisht janë të padënuar.
Kur Bushi filloi luftën në Irak shumë kishin protestuar dhe francezët kishin ndarë qëndrimin e tyrenga ajo luftë. Atë periudhë (dhe nuk flas për Amerikën, ku të gjithë ende ishin të tronditur nga 11 Shtatori dhe reagonin duke u ndërruar emrin patateve të skuqura që atje quhen “French fries”) këtu tek ne, në Europëshumë zëra të urtë u ngritën duke akuzuar si terroristë dhe artikujshkrues të paguar nga Bin Ladeni, të gjithë ata që shprehnin shqetësimin për sulmin amerikan.
Jo vetëm kaq, por kur Bushi lajmëroi me ditirambe se lufta në Irak kishte mbaruar dhe se ishte fituar (një tjetër gënjeshtër e mjerë kjo, dhe krejtësisht e qartë për të gjithë ata që kanë mendjen në kokë), mbështetësit e tij italianë shkruanin artikuj ironikë kundër të gjithëve atyre që kishin dyshime, duke thënë: “E shihni, ne kishim të drejtë”!
Pretendin mbi të gjitha paranojak, pasi edhe kur një luftë është fituar, kjo nuk do të thotë se ekzistonin shkaqe me të vërtetë të dukshme për t’u bërë. Fillimisht Hitleri fitonte vazhdimisht, por nuk kishte të drejt. Tani do të doja të shikoja se si do të reagojnë faqezinjtë këtu tek ne, kur Bushi të kërkojë sinqerisht falje për gabimet e tij.
©2008 Umberto Εco/L΄Εspresso
Përktheu: Ardi Stefa